پارچه نخی زنجیری یکی از پارچههای پرفروش است که طرفداران خاص خود را دارد. این پارچه با طرح‌های خاص و زیبای خود و همچنین به دلیل راحتی، دوام و تنوع رنگ انتخاب مناسی برای ساخت استایل‌های منحصربه فرد است.
منظور از پارچه طرح زنجیری، پارچه‌هایی هستند که دارای طرح چاپی زنجیر، بند و یا کمربند هستند. و معمولا با حاشیه‌های رنگی و طرح‌هایی از گل، آویز منگوله‌ای، افسار و ... ترکیب می‌شوند. در پارچه نخی زنجیری با وجود طراحی به ظاهر شلوغ، ولی ترکیب طرح‌ها و رنگ‌های آن حس آرام و متعادلی به پارچه داده است. رنگ‌ها در پارچههای طرح زنجیری معمولا بر اساس رنگ‌های مشکی، قهوه‌ای و بژ هستند. سایه‌های به کار رفته در پارچه نیز اغلب هماهنگ با این رنگ‌هاست ولی گاهی شامل رنگ‌های روشن مانند قرمز و آبی نیز می‌شود. یکی از رنگ‌های قالب در طرح پارچه زنجیری، رنگ طلایی است به طوری که این رنگ همیشه ظاهری لوکس و مجلل به پارچه می‌دهد.
الیاف
الیاف پارچه نخی زنجیری از الیاف پنبه است که جزء الیاف طبیعی محسوب می‌شود. پارچه‌هایی که الیاف آنها پنبه است بر اساس کیفیت و ضخامت نخ‌های پنبه‌ای کاربردهای مختلفی دارند. به طور مثال الیاف نازک‌تر و ظریف‌تر برای بافت پارچه استفاده می‌شود. به خاطر برخی ویژگی‌های الیاف پنبه مانند آبرفت زیاد و مقاومت کم در برابر سایش، پارچههای نخی را با ترکیب الیاف مصنوعی و طبیعی تولید می‌کنند.
طبیعی است که پارچههای نخی با توجه به درصد الیاف پنبه و الیاف مصنوعی به کار رفته در آنها ویژگی‌های متفاوتی داشته باشند. به عنوان مثال پارچه نخی زنجیری، از ترکیب الیاف پنبه و درصد خیلی کم پلی‌استر تولید می‌شود. علت ترکیب الیاف پلی‌استر با پنبه در پارچه زنجیری به خاطر دوام بیشتر پارچه است. زیرا همانظور که گفتیم پارچه صد در صد پنبه دوام پایینی دارد. همچنین استفاده از الیاف پلی‌استر در بافت پارچه نخی پنبه‌ای، چروک‌پذیری آن را کمتر می‌کند. ترکیب الیاف پنبه و پلی‌استر باعث اندکی براق شدن پارچه نیز می‌شود. زیرا پارچههای صد در صد پنبه‌ای کمی مات هستند.
از جمله ویژگی‌های مهم الیاف پنبه که در پارچه نخی زنجیری نیز وجود دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تبادل هوا و خنک بودن
- نرمی و لطافت
- مقاوم بودن آن در برابر سایش و گوله نشدن
- عدم ایجاد حساسیت
- انتقال حررات بدن به بیرون
- جذب بالای رطوبت و استحکام بالا در حالت خیس
- چروک پذیری
- و آبرفت زیاد
بافت
پارچههای نخی از جمله پارچه نخی زنجیری، به روش‌های متنوعی بافته می‌شوند. معمول‌ترین شیوه بافت پارچههای نخی، بافت ساده متقارن است. به بیان دیگر پارچه نخی به روش تار و پودی بافته می‌شود. تراکم بافت در پارچه‌هایی که بافت ساده دارند کمتر است و هوا از میان تار و پود آن به راحتی عبور می‌کند. همین مسئله باعث کاهش تعریق بدن می‌شوند. به همین دلیل احساس خنکی به شخص منتقل می‌شود. پارچه نخی زنجیری با بافت ساده انتخاب خوبی برای فصول گرم سال است.
ایستایی
از جمله عواملی که بر ایستایی پارچه تاثیر می‌گذارند شامل نوع الیاف به کار رفته در پارچه، نوع بافت و تراکم بافت است. پارچه نخی زنجیری به خاطر استفاده از الیاف پنبه و بافت ساده و کم تراکم، کمی لخت و ریزش‌دار است. در کل پارچههای نخی به خاطر ویژگی خاص الیاف پنبه و نوع بافتشان، پس از چند بار شست‌وشو ایستایی اولیه را ندارند.
ولی پارچههای نخی زنجیری با وزن متوسط که ترکیب کمی از الیاف مصنوعی دارند، محکم‌تر بوده و آهار متوسطی دارند و روی بدن به خوبی می‌ایستند. در این نوع پارچه‌ها، ایستایی پارچه با شست‌وشو نیز از بین نمی‌رود.
لطافت
پارچه نخی زنجیری از دسته پارچههای لطیف و سبک است. لطافت پارچه نخی زنجیری به خاطر الیاف پنبه به کار رفته در آن است. پنبه دارای ویژگی‌های متمایز است که آن را به الیاف محبوبی تبدیل کرده است. مهم‌ترین ویژگی آن نرمی و لطافت پارچههای تولید شده با این الیاف می‌باشد. از دیگر ویژگی‌های پنبه و تاثیر آن بر لطافت پارچه شامل موارد زیر می‌شود:
- پنبه راحت است و در استفاده طولانی مدت باعث خستگی بدن نمی‌شود.
- با لباس الیاف پنبه بهتر می‌توان خوابید.
- پنبه ضد حساسیت است.
- پنبه فاقد بو است.
- لباس الیاف پنبه نگهداری کمی لازم دارد.
- پنبه چسبیده نیست.
- لباس الیاف پنبه همه جا قابل پوشیدن است.
چروکی و شکنندگی
کلیه پارچههای نخی نسبتاً مستعد چروک شدن هستند. پارچه نخی زنجیری نیز از این قائده مستثنا نیست. میزان چروک‌شدگی پارچه به درصد الیاف به کار رفته در پارچه بستگی دارد. پارچههای نخی زنجیری که در بافت آنها از الیاف پلی‌استر استفاده شده است چروک‌پذیری کمتری دارند. و با اتوکشی مناسب به راحتی چروک آنها از بین می‌رود.
ضخامت
ضخامت پارچه به نوع بافت آن مربوط می‌شود. ضخامت پارچه نخی زنجیری موجود در بازار بین کم تا متوسط متغیر است. و برای بهار و تابستان مناسب هستند. پارچه نخی زنجیری با رنگ‌های روشن ضحامت کمتری دارند و کمی سایه می‌اندازند. ضخامت آنها حدود 0.25 میلی‌متر است.
مزایا و معایب
پارچههای ساخته شده با الیاف پنبه بسیار پرطرفدار و پرکاربرد هستند. پارچه نخی زنجیری نیز به دلیل طراحی و دیزاین خاص آن یکی از پرطرفردارترین نوع پارچههای نخی برای دوخت انواع لباس و منسوجات منحصر به فرد است. پارچههای نخی نیز مانند هر نوع پارچه دیگری مزایا و معایبی دارند که در ادامه به این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
- به دلیل عبور آسان هوا در بین تار پود آن، بسیار خنک و مناسب برای فصول گرم سال هستند. در لباس‌های دوخته شده با این نوع پارچه، تعرق کمتری خواهید داشت.
- ضد حساسیت و سازگار با پوست هستند.
- لطیف، نرم و بسیار راحت هستند.
- پارچههای نخی به راحتی لکه‌گیری می‌شوند.
- در برابر سایش مقاوم هستند و گوله نمی‌شوند.
- کیفیت بالا، تنوع زیاد و قیمت بسیار مناسبی دارند.
- پارچه نخی زنجیری به دلیل استفاده از ترکیب الیاف پنبه و درصد کمی الیاف پلی‌استر استحکام و کیفیت بالایی دارد.
- پارچه نخی زنجیری دارای رنگ‌ها و طرح‌های متنوعی است و می‌توانید به راحتی رنگ‌بندی و طرح مورد نظر خود را انتخاب کنید. در اینجا 25 نمونه طرح و رنگ پارچه نخی زنجیری و برند را می‌توانید ببینید.
- آبرفت بیشتری نسبت به الیاف دیگر دارد.
- پس از استفاده ممکن است ایستایی اولیه را نداشته باشد.
- پارچه نخی چروک‌پذیری زیادی دارد.
- نسبت به مرغوبیت جنس، رنگ پس می‌دهند.
- این پارچه‌ها بید نمی‌زنند، ولی اگر در جای مرطوب و تاریک باشند، کپک خواهند زد.
- در ضمن پارچههای نخی خاصیت کشسانی ندارند.
تاریخچه پارچه نخی
اولین شواهد استفاده از الیاف پنبه در منسوجات، از مناطق مهرگره و راخی گری (Mehrgarh و Rakhigarhi ) در هند به دست آمده که تقریبا 5000 سال قبل از میلاد است. تمدن دره سند، که شبه قاره هند را از سال 3300 تا 1300 قبل از میلاد تحت پوشش خود قرار داده است به دلیل کشت پنبه، شکوفا شد. و این مسئله پوشاک و سایر منسوجات را به راحتی در اختیار مردم این فرهنگ قرار داد.
چین باستان بیشتر برای تولید منسوجات به ابریشم متکی بودند. کشت پنبه در چین در زمان سلسله "هان" رواج داشت که از 206 قبل از میلاد تا 220 بعد از میلاد ادامه داشت. با اینکه کشت پنبه در ایران و عربستان نیز از زمان باستان گسترده بوده اما این گیاه نساجی تا اواخر قرون وسطی به طور کامل راهی اروپا نشد.
نکته جالبی که در تاریخچه پنبه و الیاف پنبه‌ای وجود دارد این است که اروپایی‌ها معتقد بودند پنبه روی درختان اسرارآمیز در هند رشد می‌کند. و حتی برخی از محققان در این دوره تصور می‌کردند که این پارچه نوعی پشم است که توسط گوسفندانی که روی درختان رشد می‌کردند تولید شده است .
در نهاهیت تسخیر اسلامی شبه جزیره ایبری، اروپاییان را با تولید پنبه آشنا کرد. بعد از آن بود که کشورهای اروپایی به سرعت همراه با مصر و هند به تولیدکنندگان و صادرکنندگان اصلی پنبه تبدیل شدند.
از اولین روزهای کشت پنبه، این پارچه به دلیل تنفس و سبکی استثنایی مورد توجه قرار گرفته است. پارچه نخی پنبه‌ای فوق‌العاده نرم است و در عین حال می‌تواند دارای ویژگی‌های حفظ گرما نیز باشد که آن را شبیه به مخلوط ابریشم و پشم می‌کند.
کاربرد های پارچه نخی زنجیری
پارچههای نخی پایه اصلی صنعت نساجی و مد هستند. در هر کمد لباس احتمالا درصد زیادی از لباس‌ها از پارچههای نخی دوخته شده‌اند. پارچههای نخی طرحدار مانند پارچه طرح زنجیری یکی از پرکاربردترین پارچه‌ها برای دوخت شومیز، پیراهن، مانتو، سارافن، ساحلی ، دامن و ... هستند.
البته می‌توانید هر چیزی را که می‌خواهید با پارچه نخی زنجیری بدوزید. در زیر برخی از ایده‌ها آمده است:
- پیراهن، بلوز
- ساحلی، مانتو، سارافن
- لباس زیر، لباس خواب
- شومیز
- تاپ، تی شرت
- دامن
- شال
همچنین می‌تواند هر چیزی را از باقیمانده پارچه نخی زنجیری تهیه کنید! مانند کیف‌های لوازم آرایش، کیف عینک، ماسک، کاور لپ تاپ و کیف دستی.
نکات استایل با پارچه نخی زنجیری
- پارچه طرح زنجیری اغلب طراحی شلوغی دارد و بنابراین بهتر است بقیه لباس خود را متناسب با آن تنظیم کنید، تا بیش از حد شلوغ به نظر نرسید. برای این کار به نکات زیر توجه کنید:
- پارچه نخی زنجیری و شلوار جین ترکیب شیک و خوش‌پوشی هستند. اگر شومیز یا پیراهن طرح زنجیری دارید آن را با شوار جین ست کنید.
- زمان استفاده از منسوجات طرح زنجیری، با انتخاب فقط یک لباس و لوازم جانبی، تعداد آنها را محدود کنید. بنابراین از بین بلوز، دامن و یا شلوار فقط یکی را انتخاب کنید.
- زمان استفاده از لباس طرح زنجیری لوازم جانبی مانند جواهرات، گردنبند و گوشواره را محدود کنید.
- اگر می‌خواهید حداقل پارچه نخی زنجیری در استایل خود استفاده کنید، یک روسری زیبا از پارچه زنجیری تهیه کنید. این استایل واقعاً بسیار شیک به نظر می‌رسد.
- و در آخر، پارچههای طرح زنجیری شما را شیک و منحصر به فرد نشان می‌دهند. می‌توانید از آنها هم برای لباس‌های مجلسی و هم لباس‌های معمولی استفاده کنید.
روش‌های نگهداری پارچه نخی زنجیری
نکات شست‌وشو
لباس‌های دوخته شده با پارچه نخی زنجیری را با توجه به کیفیت پارچه می‌توان هم با ماشین لباس‌شویی و هم به صورت دستی شست‌وشو داد. روش شست‌وشو با توجه به کیفیت و ترکیب الیاف به کار رفته و رنگ پارچه می‌تواند متفاوت باشد. اما در کل می‌توانید نکات زیر را برای شست‌وشوی بهتر و ایمن‌تر پارچه نخی زنجیری به کار ببرید.
- لباس‌های نخی را به تفکیک رنگ بشویید. پارچههای رنگ روشن و رنگ تیره را با هم نشویید.
- رنگ‌های تیره را حتما با آب سر بشویید ولی رنگ‌های روشن را با آب ولرم یا سرد می‌توان شست.
- به خاطر داشته باشید استفاده از آب گرم در پارچههای نخی، میزان چروک‌پذیری پارچه را هنگام شست‌وشو افزایش می‌دهد.
- در صورت استفاده از آب گرم برای پارچههای روشن، دمای آب حداکثر ۳۰ درجه سانتی‌گراد باشد.
- هنگام شست‌وشو با دست با ملایمت این کار را انجام دهید و پارچه را نچلانید تا بیش از اندازه چروک نشود.
- اگر از ماشین لباس‌شویی استفاده می‌کنید آن را روی گزینه سیلک تنظیم کنید. و پودر را در یک استکان آب مخلوط کنید و خوب هم بزنید، سپس داخل محفظه ماشین لباس‌شویی بریزید. این کار باعث می شود که لباس حالت یکنواختی خود را حفظ کند.
همچنین می‌توانید از ترفند پیش شست‌وشو برای ماندگاری بیشتر پارچه نخی زنجیری استفاده کنید. مخلوط آب با نمک و سرکه برای تثبیت رنگ توصیه می‌شود. شست‌وشوی اولیه با این مخلوط هم باعث تثبیت رنگ شده و هم به دلیل اینکه پارچه نخی آبرفت نسبتا زیادی دارد، آبرفت آن انجام می‌شود.
اتو کشی
پارچههای نخی به طور کل چروک‌پذیری بالایی دارند. مخصوصا پارچههای صد در صد نخی. اما پارچه نخی زنجیری که ترکیب کمی با پلی‌استر دارد چروک‌پذیری کمتری دارد. در کل، اتو کشی پارچههای نخی از جمله پارچه نخی زنجیری نیاز به مراقبت بیشتر و تنظیمات اتوی پایین‌تر و ملایم‌تر از پارچههای دیگر دارد.
بهتر است اتوکشی را زمانی انجام دهید که پارچه نخی زنجیری کمی نمدار است. زیرا در صورتی که پارچه‌ها و لباس‌های نخی مرطوب نباشند به سختی اتو می‌شوند و همچنین به بافت پارچه آسیب وارد می‌شود. اما اگر پارچه شما خشک است توصیه می‌کنیم حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه قبل از اتوکشی پارچه را با آب پاش خیس کنید. این کار نه تنها باعث می‌شود نم به داخل تار و پود پارچه نفوذ کند، بلکه باعث می‌شود که شما پارچه خود را خشک اتو نکنید و پارچه راحت‌تر اتو شود. نکات دیگر در اتوکشی پارچه نخی زنجیری شامل موارد زیر می‌شود:
- از اتوی بخار استفاده کنید.
- از تماس مستقیم اتوی بسیار داغ بپرهیزید.
- برای جلوگیری از برق افتادن پارچه بهتر است آن را به صورت پشت و رو اتو کنید.
خشک کردن
از خشک کردن پارچههای نخی در معرض نور مستقیم آفتاب به مدت طولانی خودداری کنید، مخصوصا پارچههای نخی طرحدار و پارچه نخی زنجیری. زیرا این امر به طرح و رنگ آنها آسیب می‌زند. بهتر است پارچه را در سایه و به صورت افقی روی سطحی صاف پهن کنید تا به آرامی خشک شوند. این روش از ایجاد چین و چروک‌های اضافی نیز جلوگیری می‌کند.
در هنگام آبگیری پارچه آن را نچلانید. همپنین قبل از این که پارچه را پهن کنید آن را دو یا سه بار بتکانید و سپس آویزان کنید. این کار چروک‌های پارچه را کمتر می‌کند.
لباس‌های نخی نسبت به لباس‌های دیگر زمان بیشتری برای خشک شدن نیاز دارند. اگر کاملا خشک نشوند یا در مکان‌های مرطوب و تاریک نگهداری شوند، ممکن است کپک بزند و بوی پنبه کپک‌زده شما را آزار بدهد.
در ضمن توجه داشته باشید که برای خشک کردن لباس‌های نخی از جمله لباس با پارچه نخی زنجیری، نباید آنها را داخل خشک کن بنیدازید، زیرا این کار می‌توانید عمر پارچه را کم کند.
نکات دوخت پارچه نخی زنجیری
امروزه بیش از 90 نوع پارچه نخی برای تولید لباس و سایر وسایل پارچه‌ای استفاده می‌شود. یکی از آنها پارچه نخی زنجیری است که با طرح خاص خود و رنگ طلایی به کار رفته در آن ظاهری لوکس و مجلل به پارچه می‌دهد. این پارچه مورد توجه بسیاری از افرادی است که به دنبال ظاهری شیک و منحصر به فرد هستند. برای اینکه دوخت شما با پارچه نخی زنجیری راحت‌تر باشد نکات زیر را در حتما در نظر داشته باشید.
آبرفت پارچه های نخی
پارچههای تولید شده از الیاف طبیعی حتما دچار آبرفت می‌شوند. پارچه نخی زنجیری نیز به ازای هر متر در جهت عرض 10 سانتی‌متر و در جهت طول 5 سانتی‌متر آبرفت دارد. به همین دلیل حتما قبل از دوخت، پارچه را در آب سرد بخیسانید تا آبرفت آن انجام شود. می‌توانید از مخلوط آب و نمک و سرکه که در بالا گفته شد، برای این کار استفاده کنید تا رنگ پارچه نیز تثبیت شود.
بعد از شست‌وشوی اولیه پارچه، آن را اتوکشی کنید تا همه چین و چروک‌ها از بین برود. تا برای علامت‌گذاری و برش پارچه مشکلی نداشته باشید.
سوزن مناسب دوخت
از سوزن‌های یونیورسال در اندازه 80/12 می‌توان برای پارچههای نخی پنبه‌ای با وزن متوسط استفاده کرد و برای دوختن پارچههای نخی نازک اندازه 70/10 بهترین انتخاب است.
استفاده از نخ مناسب
بهترین نخ برای دوختن پارچههای نخی پنبه‌ای مانند پارچه نخی زنجیری، شامل نخ پنبه ، پنبه/پلی‌استر، پلی‌استر یا حتی نخ ابریشم است.
برای پارچههای وزن متوسط می‌توانید طول کوک را روی 2 یا 2.5 تنظیم کنید. برای پارچههای ظریف‌تر از کوک کوتاه‌تر مانند 1.5 و یا 2 استفاده کنید.
استفاده از سردوز
معمولا لبه‌های برش خورده پارچههای نخی ریش ریش می‌شود. بنابراین برای دوخت پارچه نخی زنجیری با ظاهر تمیز، پس از برش پارچه آن را سردوز کنید. البته ساده‌ترین راه استفاده از قیچی زیگزاگ است. لبه‌های زیگزاگ که هنگام برش دادن با قیچی به دست می‌آورید، معمولا مانع ریش ریش شدن لبه‌های پارچه می‌شود.
سجاف ها را لایی کشی کنید
پارچههای نخی نیز نیاز به لایی دارند، مخصوصا برای یقه، جیب، کمربند و حتی سجاف. زیرا پارچه نخی پنبه‌ای سبک است و بافت شلی دارد، استفاده از لایی پارچه میزان ضخامت پارچه و جمع شدن تار و پود و استقامت آن را بالا می‌برد.
از اتو پرس استفاده کنید
برای اتوکردن درزهای دوخته شده پارچه نخی زنجیری، از اتو پرس استفاده کنید. در استفاده از اتوی معمولی، اتو را روی پارچه نکشید. زیرا ممکن است دچار چین خوردگی یا تغییر شکل شود. در این حالت فقط با گذاشتن و برداشتن اتو به روی آن، پرس را انجام دهید.
نکات خرید پارچه نخی زنجیری
از آنجا که الیاف پارچه نخی زنجیری بیشتر از الیاف پنبه می‌باشد، در خرید این پارچه نیز باید به نکات مربوط به خرید دیگر پارچههای نخی پنبه‌ای دقت کرد. از جمله به تراکم بافت و کیفیت نخ، وزن پارچه، میزان آبرفت و رنگ‌دهی آن.
معمولا وقتی تراکم بافت پارچه بیشتر باشد پارچه کیفیت بیشتری دارد. همچنین بسته یا باز بودن تار و پود پارچه نیز اهمیت دارد. هر چه تار و پود بسته‌تر باشد بهتر است. البته گاهی بعضی از پارچههای نخی تار و پود بسته‌ای دارند اما نخی که پارچه از آن بافته شده است پوک است و وزنی ندارند. در چنین مواقعی ممکن است پارچه بعد از یک یا چند بار پوشیده شدن پاره شود. بنابراین باید به کیفیت نخ پارچه نیز دقت شود.
علاوه بر این آبرفت پارچههای نخی مسئله‌ای همیشگی است. فقط کافی است مقدار آبرفت پارچه نخی زنجیری را از فروشنده بپرسید و با توجه به آن، متراژ پارچه خود را انتخاب کنید. در مورد رنگ‌دهی پارچه نیز با سوال کردن از فروشنده می‌توانید با آمادگی قبلی برای شست‌وشوی پارچه نخی زنجیری خود اقدام کنید.
سخن آخر
پارچه نخی زنجیری پارچه‌ای نرم و لخت مانند پارچه ابریشم است. به بدن نمی‌چسبد، سبک و انعطاف‌پذیر است. این پارچه علاوه بر کیفیت بالا و قیمت مناسب، دارای الگوهای خاص و منحصر به فرد است که آن را مناسب استایل‌های شیک و متفاوت می‌کند. شما می‌توانید از پارچه نخی زنجیری در بسیاری از لحظات زندگی خود از جمله مناسبت‌های روزمره یا رسمی استفاده کنید و با یک استایل شیک به راحتی بدرخشید.